Bauhaus

Bauhaus to prawdopodobnie jeden z pierwszych stylów, które zostały stworzone z pełnym rozmysłem i miały jasno określony cel. Oznacza to, że dziś może być trudno odtworzyć oryginalne wnętrza, ale sama idea przetrwała i dała początek wielu innym koncepcjom, w tym minimalizmowi. Bauhaus to zresztą więcej niż styl wyposażenia wnętrz: to koncepcja projektowa i szkoła projektowania, która rozwijała się przez czternaście lat po zakończeniu I Wojny Światowej.


Forma traci znaczenie

W wielu poradnikach można przeczytać, że Bauhaus eliminował bibeloty i w związku z tym pojawiła się konieczność nadania przedmiotom użytkowym bardziej atrakcyjnych form. Tymczasem naprawdę podstawowym mottem szkoły było „funkcja determinuje wygląd”. Zgodnie z tą zasadą faktycznie wyeliminowano bibeloty z aranżacji (nie miały żadnej utylitarnej funkcji, zatem musiały stracić formę i zniknąć), natomiast absolutnie nie zakładano, że ich miejsce zajmą pozostające w użyciu przedmioty. Bauhaus był w założeniach stylem czystym, purytańskim, wręcz spartańskim. Po pewnym czasie jednak – w dużej mierze mówić już by tu można o neo-Bauhausie – wprowadzono bibeloty na powrót, nadając im jednak uproszczone formy i nie pozwalając im zająć dominującego miejsca w aranżacji.

Jasno i spokojnie

Wnętrza projektowane przez adeptów Bauhausu miały być przestronne i jasne. To, że elektryczność była już mniej więcej powszechnie stosowana, nie znaczyło wcale, że używano jej rozrzutnie. Wręcz przeciwnie. Doceniając fakt, że po zmroku nocne lampy dawały nieco światła, starano się jednocześnie maksymalnie przesuwać chwilę, w której konieczne byłoby ich włączenie. We wnętrzach wykorzystywano więc światło dnia, które wpadało przez duże okna, a ściany i podłogi wykańczano w jasnych kolorach, dzięki czemu wnętrza nie tylko wydawały się większe, ale także zapewniały więcej światła.

Warto bowiem zdawać sobie sprawę, że Bauhaus był szkołą, która już w latach 20. dawała znać, że mieszkania i domy niepotrzebnie są coraz większe, a problem rozwiązywano przez rozsądne gospodarowanie przestrzenią. Meble ustawiano w zabudowie, chyba że z jakiegoś powodu inne ustawienie dawało przewagę. Usunięto z nich wszelkie ornamenty i elementy pochodzące z kultur narodowych. Styl stał się spokojny i jasny, ale przede wszystkim uniwersalny.

Początki designu

Bauhaus dał podwaliny temu, co dziś nazywamy designem. Po raz pierwszy postanowiono do projektowania podejść w sposób kompleksowy, co jest – oprócz skupienia na funkcji – drugą specyficzną cechą designu. Zaczęto przyglądać się nie tylko ogólnej aranżacji, ale także wyglądowi i funkcjom małych przedmiotów i akcesoriów, od szklanek, przez stojaki na wina, po wylewki i oprawki żarówek. Zmiany, które wówczas wprowadzano, także i dziś wzbudzić musiałyby słuszne uznanie.

Jest pewna różnica

Bauhaus wyrastał jako styl inspirowany coraz szybciej rosnącymi możliwościami przemysłu. Później miały się na jego kanwie wykształcić inne style, które określić można zbiorczą nazwą „naturalnych”, natomiast w oryginalnych bauhausowych aranżacjach korzystano na szeroką skalę z wykończeń i artykułów stalowych, meble wykonywano z tanich gatunków drewna i opracowywano pierwsze laminaty, częściej jednak – głównie ze względu na koszty technologii – używano sklejek różnego typu. Dziś Bauhaus wydaje się pokrewny stylowi industrialnemu, jednak nigdy nie miał być tak estetycznie surowy – był po prostu połączeniem zachłyśnięcia się technologią i dążenia do maksymalnej funkcjonalności kosztem formy.